|
|
|
Akdeniz Mutfağı |
 |
adda
Şef Aşçıbaşı
Kayıt: 12.03.2016
Mesajlar: 70
Şehir: Amasya |
Kısa URL: https://ml.md/lc119535
Gönderme Tarihi: 10.Eyl.2016
744 defa indirildi / yazdırıldı
|
Nergis Kılıç
Bütün dünyada sağlıklı beslenme biçiminin en güzel örneğini sergilediği düşünülen Akdeniz Mutfağı, binlerce yıllık geçmişe sahiptir. Sırasıyla Ege, Mısır, Fenike, Yunan, Roma ve İslâm Uygarlıklarının egemenliği altına girerek pek çok farklı kültürün etkisi altında şekillenmiş ve bugünkü durumuna gelmiştir. Tarihin her döneminde hareketli bir deniz etkinliğinin göze çarptığı Akdenizde zeytinyağı ticareti antik çağlarda bile çok gelişmiştir. Giritte Kral Minosun Knossostaki sarayında yapılan arkeolojik kazılarda bulunan zeytinyağı küplerinin M.Ö. 2500 yıllarına ait olduğu tespit edilmiştir.
Akdeniz Mutfak Kültürünü ortaya çıkaran unsurlar, en genel hatlarıyla Akdeniz otları, deniz ürünleri, meyve-sebze, tahıl, baharat, zeytinyağı ve peynirdir.
Günümüzde Akdeniz Mutfak Kültürünün hâkim olduğu ülkeler şunlardır:7
Arnavutluk, Cezayir, Bosna, Hırvatistan, Kıbrıs, Mısır, Fransa, Yunanistan, İtalya, İspanya, İsrail, Irak, Ürdün, Lübnan, Libya, Malta, Makedonya, Filistin, Fas, Portekiz, Sırbistan, Slovenya, Suriye, Tunus, Türkiye.
Arjantin ve Uruguayın da Akdeniz tarzı beslenme kültürüne yakın ülkeler oldukları söylenebilir. Ayrıca Levanten ve Sefarad mutfakları da Akdeniz tarzı beslenme kültürünün etkisinde gelişmiş mutfaklardır.
Akdenizli kimliklerini ustaca yansıtabilmeleri açısından yukarıda adı geçen Akdeniz Ülkelerinden birkaç tanesinin beslenme kültürüne ayrıca değinmek yerinde olacaktır. Bu ülkeler içinde Fransa, İtalya ve Yunan Mutfakları, ayrıca Ayvalık Mutfağı ile büyük benzerlikler gösteren Midilli ve Girit Mutfakları ayrıca üstünde durulmaya değerdir.
|
Akdeniz Bölgesi Mutfak Kültürü |
 |
Somuncu
Türkçe Admin
Kayıt: 25.05.2007
Mesajlar: 5856
Şehir: Ankara |
Kısa URL: https://ml.md/lc166463
Gönderme Tarihi: 03.Ağu.2022
85 defa indirildi / yazdırıldı
|
Akdeniz mutfak kültürü ve beslenme alışkanlıkları Doğu Akdeniz ve Batı Akdeniz bölgelerinde farklılık göstermektedir. Batı Akdeniz"de yer alan Isparta, Burdur ve Antalya illerinde şç Anadolu mutfak kültürünün ve Türk mutfak kültürünün tahıl ve hamur işi ağırlıklı etkileri görülmektedir. Bu bölgede özellikle Türk mutfağında yaygın olan tarhana, yoğurt gibi ürünlerin yöre halkı sofralarında oldukça yaygındır. Antalya"da balık ve deniz ürünleri de mutfağın öne çıkanlarındandır. Doğu Akdeniz"de yer alan Mersin, Adana, Osmaniye, Hatay Kahramanmaraş, illerinde ise Toroslar ve çevresinde konar-göçer yaşayan Yörüklerin kültürüne ait yiyecekler, şüney Doğu Anadolu mutfak kültürü ve Arap mutfak kültürünün etli ve yağlı yemeklerinin, özellikle kebapların daha ağırlıklı olduğu bilinmektedir.
Akdeniz beslenme alışkanlıkları incelendiğinde geleneksel olarak tahıl, zeytinyağı, sebze ve meyve, su ürünleri, süt türevleri, baharat ve üzüm suyuna dayandığı görülebilmektedir. Akdeniz beslenme kültüründe önemli yer tutan zeytin, zeytinyağı ve buğdayın tarihin ilk dönemlerinden itibaren bölgede yetiştiği ve kullanıldığı bilinmektedir. Bulgur, kuskus, yarma, firik gibi buğday ürünlerinin kullanımı da yaygındır.
UNESCO"nun yaratıcı şehirler ağı kapsamında "Gastronomi Şehri" unvanını alan ve acı kırmızı biber ve baharatların sıklıkla kullanıldığı Hatay mutfağında (unesco.org.tr), mahluta çorbası, kaytaz böreği, humus, muhammara, abagannuş, oruk, borani, fellah köftesi, tepsi kebabı, kağıt kebabı, künefe ve nar suyu, yağlı, acılı ve etli yemeklerin öne çıktığı, nane, kimyon, kırmızı biber, pul biber, sumak ve nar ekşisinin sıklıkla kullanıldığı Adana"da bulgurlu çorba, Adana kebabı, mumbar, analı kızlı, cezerye bici bici ve şalgam suyu, Osmaniye mutfağında yoğurtlu kümbe, Antalya"da balıkların dışında, Antalya piyazı, hibeş, Alanya bohçası, Gökçesu pilavı, bergamot reçeli, Finike portakalı ve Anamur muzu, Burdur mutfağında Burdur şiş, çekme kebabı, testi kebabı, ceviz helvası, Isparta mutfağında banak, göl levreği, gül şurubu, Mersin mutfağında tantuni, batırık, gerebiç, Tarsus kebabı, cezerye gibi yöreyle özdeşleşmiş, özgün yemek ve ürünler yer almaktadır.
Bölge; doğum (yağlı-ballı, çorba-palize), diş buğdayı ( hedik-gölle-diş dirgiti), söz kesme (sarı burma- baklava-künefe-lokum), nişan (şerbet-şurup-limonata), düğün hamamı ( içli köfte-çiğ köfte-kısır-katmer-limonata), düğün (düğün yemeği-pastası), ölüm (cenaze yemeği-pişi-helva) ve dini günlere ait (bayram yemekleri-börekler-baklava, sarı burma-kadayıf, pide vb) farklı geleneklere ve törenlere sahiptir ve bu törenlerin çoğunda tören yemekleri de düzenlenmektedir.
|
Akdeniz Bölgesi Mutfak Kültürü |
|
Somuncu
Türkçe Admin
Kayıt: 25.05.2007
Mesajlar: 5856
Şehir: Ankara |
Kısa URL: https://ml.md/lc172779
Gönderme Tarihi: 20.Haz.2023
74 defa indirildi / yazdırıldı
|
Kıyı kesiminde yetiştirilen başlıca tarım ürünlerini; pamuk, susam, yer fıstığı, turunçgiller, muz, zeytin, incir ve üzüm oluşturmaktadır. Antalya ve Mersin dolaylarında turfanda sebzecilik ve seracılık yoğunlaşmıştır.
Göller yöresi ve Teke yöresinin iç kesimlerinde değişen iklim ve toprak özelliklerine bağlı olarak tarımsal üretim de farklılaşmıştır. Bu kesimde daha çok kuru tahıl tarımı yapılmaktadır. Sulanabilen alanlarda ise iklim koşullarına uygun sanayi bitkileri ve meyveler yetiştirilmektedir.
Geleneksel Akdeniz mutfağı, genel hatlarıyla tahıl (özellikle buğday), zeytinyağı, sebze-meyve, su ürünleri, süt türevleri ve baharata dayanmaktadır.
Akdeniz beslenme sisteminde birinci sırayı alan tahılın, özellikle buğdayın tarihin ilk dönemlerinden itibaren Akdeniz’de yetiştiği söylenmektedir. Bulgur, kuskus, yarma, firik gibi buğday ürünlerinin kullanımı özellikle Akdeniz ve Güney’de yaygın olarak görülmektedir.
Akdeniz bölgesinde tahıllarla yapılan yemeklere; çorbalar (analıkızlı, ekşili çorba, yüksük çorbası), dolmalar (patlıcan, yeşil-kırmızıbiber, kabak veya asma yaprağı dolması), börek ve çörekler (su böreği, sıkma, saç böreği), köfte ve pilavlar (sarımsaklı köfte, mercimek köfte, ekşili köfte) örnek verilebilir.
Zeytin ve zeytinyağı geleneksel Akdeniz mutfağının tahıllardan sonra ikinci önemli unsurunu oluşturmaktadır.
Hatay, tarihi çok eskilere dayanan, ticaret yollarının geçiş noktasında yer alan önemli bir kenttir. Bu bölgede yaşayan uygarlıklar; Akadlar, Hurriler, Mısırlar, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Haçlılar, Memluklularve Osmanlılar olup her bir uygarlık bölgenin mutfak zenginliği üzerinde etkili olmuştur.
Kendine has birçok özelliği ile hiçbir mutfakta bulunmayan birçok lezzeti üretmiş olan Hatay mutfağında yaklaşık 600 çeşit yemek bulunmaktadır.
UNESCO’nun yaratıcı şehirler ağı kapsamında “Gastronomi Şehri” unvanını alacak olan Hatay her geçen gün turizm açısından bir cazibe merkezi haline gelmekte ve turizm organizatörlerinin dikkatini çekmektedir.
Hatay mutfağında; yoğurt aşı çorbası, kaytazböreği, ıspanaklı börek, semirsek, humus, zahter, abugannus, tepsi kebabı ve künefe yöreye özgü sadece birkaç yemek çeşidini oluşturmaktadır.
Akdeniz beslenme sisteminin diğer bir karakteristik yönünü deniz ürünleri oluşturmaktadır. Ancak Akdeniz’in deniz ürünleri yönünden verimliliğinin düşük olması nedeniyle doğuya doğru gidildikçe balık avı alanları azalmaktadır.
|
|
Akdeniz Bölgesi Mutfak Kültürü Tarifleri Diğer Konular
|
|
